شهرسازی ،
محیط زیست ومشکل
الودگی هوا
(بخش سوم )
ادامه
بررسی وتوجه
به تجربیات
کلانشهرهای امریکای
لاتین
درزمینه
تعدیل الودگی
هوا ،
در این بخش
شهرهای
سانتیاگو
شیلی ، بوگاتا
درکلمبیا
ولیما در پرو
انتخاب
وبرگردان
گزارشها ، مهدی
کاظمی
سانتیاگو ،
شیلی
سانتیاگو
پایتخت کشورشیلی،
همانند سایرکلانشهرها
ی امریکای
لاتین - البته باویژگیهای
ساختاری ء کم
وبیش مشابه -
بامشکل
الودگی هوا
مواجه است .
کشورشیلی که
درجنوب غربی
شبه قاره
امریکای جنوبی
قراردارد ؛
بصورت باریکه
ایست بطول بیش
از 4500 و عرض
متوسط 200
کیلومتر، که ،
ازجنوب به سمت
شمال ، میان
رشته کوههای آند
درشرق واقیانوس
کبیردرغرب ، قراردارد.
بهمین
سبب سرزمینی
است با اب
وهوای متنوع ،
شمالی ترین
بخشهای ان با
کشورپروهمجواراست
که ، اب وهوا ی
کم وبیش معتدلی
دارد . جنوبی
ترین بخشهای
ان همجوار قطب
جنوب بوده و اب
وهوای ان قطبی
است . وسعت
کشورشیلی بیش
از 750 هزارکیلومترمربع
، وجمعیت
ان حدود 17
میلیون نفرمیباشد
. روایت شده ، پِدرو دِ
والدی ویا
میرو ، از
فاتحین اسپانیائی
قاره جدید ،
در سده 16
میلادی
هنگامیکه بمکان
کنونی
شهرسانتیاگو
رسید ، انجا
را مکانی
مطلوب با اب
فراوان ، کوهستانهای
زیبا وهوای
خوش یافته ،
تصمیم گرفت ،
مقرفرمانروائی
متصرفات اش را
، دراین مکا ن
احداث نما ید .
شهرسانتیاگو
دربخش مرکزی
شیلی، که یکی
از پنج منطقه -
اقلیم - جغرافیائی
کشور شیلی است ، قراردارد.
انهم باتوجه
به این مهم که
، بیش از 90 درصد
جمعیت شیلی درمنطقه
مرکزی منطقه
مرکزی شیلی
،رنگ سبز ،
منطقه
کلانشهری
سانتیاگو،
سبزروشن ،
محدوده
کلانشهری ان ،
خاکستری
ان
که اب وهوائی
معتدل دارد
ساکن میباشند
.
بدین ترتیب
، والدی ویا میرو،
فاتح
اسپانیائی ،
مقرمتصرفاتش
را درمکان
کنونی
سانتیاگو،
درکناررشته
کوههای آند
بین کوه سانتا
لوسیا ورود ما
پوچو ؛ مکانی
که ارتفاع
متوسط ان ازسطح
دریا کمی بیش
از 500 متراست
بنا نمود . امروزه
شهر
سانتیاگو با
محدوده شهری بوسعت
750 و محدوده
کلانشهری بوسعت 2026
کیلومترمربع
وجمعیتی قریب به
6.5 تا 7میلیون
نفر بصورت یکی
از کلانشهرهای
مهم امریکای
لاتین
ازنظرمیزان
جمعیت وعرصه
شهری وکلان
شهری بحساب
میاید . درمورد
تاثیرشرایط
جغرافیائی درتعدیل
ویا تشدید
الودگی هوای
شهرباید گفت : در
این مکان، کوههای
آند که همچون
سدی درمقابل
جریان هوا ازغرب
به سمت شرق قرارگرفته
اند ، جریان
باد را بامانع
طبیعی عمده ای
مواجه مینمایند
. این
وضعیت باعث
میشود همواره
توده عظیم
هوای الوده
برفزاز بخشی ازشهرکه
نزدیک تربه کوهستان
است ، بدون
تحرک زیاد
باقی بماند . در
نتیجه ان ،
کاهش الودگی
هوای شهر با
مشکل مضاعفی
، مواجه گردد .
توده
راکد هوای
الوده دربخشی
از شهر سانتیاگو
که به کوهستان
نزدیک تر است
قابل مشاهده
است .
گزارشی
از ال
پائیس ؛ تهیه
شده توسط روسیو
مونتس 23
ژوئن 2015
سانتیاگو ، تحت
عنوان :
سانتیاگو
شیلی غوطه وردر
ابرسیاه
آلوده
مردم
پایتخت شیلی ،
گوئی به تنفس
هوای الوده عادت
کرده اند . درشهری
که توسط کوههای
بلند انهم
اغلب اتش فشان
، که بعضا"
ارتفاعشان
بیش از6 هزار متراست
احاطه شده ،
امروزه قریب به
7میلیون
ویا 40 درصد
جمعیت کشورشیلی
دراین شهر
ساکن هستند . اهالی
سانتیاگو دهه
هاست شاهد
تصویرهائی ازشهرشان
هستند که با ابری
خاکستری
پوشیده شده
است . درزمستان
هوای
شهرکمترازسایر
فصول تهویه
شده ، به سبب
وضعیت طبیعی
پیش گفته ،
اغلب با پدیده
وارونگی هوا
مواجه است .
بهمین علت
دراین فصل
ازسال بیما
ران دستگاه
تنفسی افزایش
مییابند . درشرایط
کنونی ،
مسئولین اغلب
به اقدامات
اضطراری
متوسل شده،
ممنوعیت تردد خودروهای
بدون
کاتالیزاتوررا
افزایش
میدهند .
وضعیت هوای درهفته
گذشته (نیمه اول
ژوئن 2015 ) انچنان
ازحد مجازفراتررفت
که ؛ مقامات
ایالتی وضع
فوق العاده
اعلام نمودند ؛
وضعیتی که از
سال 1999 تاکنون
سابقه نداشت .
متعاقب ان
شهروندان
برای همکاری
وهمراهی جهت
تعدیل وضعیت
فوق فرا خوانده
شدند . زمستانء
شهر سانتیاگو
(21 ماه
مه تا 21 اوت ) معمولا"
بسیارسرد
همراه با
بارندگی تا100
میلیمتراست .
اما بارندگی
در ژوئن 2015
حداکثربه
11.9میلیمتررسید
. بگفته
، کلاودیو
اُرِگو،
فعال محیط
زیست در
سانتیاگو ،
اگر بارندگی
امسال بهمین
میزان باشد ،
ژوئن 2015 خشک
ترین ژوئن
ازسال 1966
تاکنون بوده
است . این
وضعیت باعث شده
مسئولین
وضعیت اضطراری
اعلام نموده ،
فعالیت 1347 واحد
صنعتی که الایندگی
بیشتری
ایجادمینمودند
را موقتا" متوقف
کنند .
استفاده ازبخاری
های دود زا را
برای مدتی
ممنوع نمایند
. علاوه بران
مسئولین ،
مدارس را برای
مدتی تعطیل ومانع
ورزش درفضا ی
باز، ویاهرگونه
فعالیت ومسابقات
ورزشی در
استادیوم های
سربازشوند . وضعیت
چنان بود که ، همگان
جدا" خواهان
بکارگیری
راهکارهای عاجلی
جهت رفع
ویادستکم
تعدیل این
مشکل مهم شهربودند
. برداشت
عمومی این بود
که ، برای
تعدیل الودگی
وپاکی هوا حال
هرچند نسبی نباید
فقط به انتظار
باران نشست .
چون
قرائن حاکی ازان
استکه ،
باوجود گرایش
به گرم شدن هوای
کره زمین ، در
اینده با بارش
کمتر وخشکی
بیشتری مواجه
خواهیم شد . بنابراین
بنظر میرسد ، انتظارعمومی
، خواست مردم
وسیاست
گزاران
، بتدریج متمایل
، به بکارگیری
راهکار هائی
چون : استفاده
هرچه بیشتراز
وسائل حمل
ونقل همگانی
به جای
استفاده ازخودروشخصی
وحتی
محدویت خرید
خودروهای
شخصی بیشتری ،
گردد . همچنین
برای اطلاع
بیشتر ، آمار نشان
میدهد
برتعداد خودروهای
شخصی ازسال 2003 تا 2013 ،
طی ده سال ، 83
درصد افزوده
شده است . یعنی
از 925 هزارواحد
به1695 هزار
افزایش یافته
است .
لیما
، پرو
موقعیت
شهرلیما
درکوهپایه های
آند؛ میان
اقیانوس ارام
در غرب و رشته
کوههای اند در
شرق
شهر
لیما همانند
سانتیگو در
شیلی میان
رشته کوه آند
واقیانوس
ارام قراردارد،
بگونه ای که
برخی بخشهای
این شهرارتفاع
متوسط شان
ازسطح دریا
حدود 150 متروقسمت
مرتفع تر- بخش شوسیکا - بلندی
متوسط اش ازسطح
دریا به 950مترمیرسد
. بنابراین
شهر دارای
توپوگرافی
متنوعی است . ازنظرتقسیم
بندی کشوری
شهرلیما مرکزایالتی
است به همین
نام ، که
بامساحت 37620
کیلومترمربع
درمنطقه
میانی کشور
پرو قراردارد
. شهرلیما
مرکزاین
ایالت با
محدوده شهری
بوسعت 680
وجمعیتی قریب
به 7 میلیون
نفروهمچنین
محدوده کلان
شهری بوسعت 2664
که بموازات
ساحل به طول
قریب به دویست
کیلومترادامه
دارد .
بصورتی که
محدوده
کلانشهری
لیما ، یکی از
وسیع ترین
محدوده های
کلان شهری
امریکای
لاتین به حساب
میاید .
جمعیت این
محدوه
کلانشهری
مطابق اخرین
امارهای
جمعیتی(امار
مربوط 2014)
حدود 10.5
میلیون
نفربوده است .
کشور
پروباوسعت
1.280.000کیلومترمربع
حدود 31 میلیون
نفر (امار
مربوط 2014)جمعیت
دارد. انهم با
توجه به این
مهم که بیش از
یکسوم این
جمعیت درمحدوده
کلانشهری
لیما ساکن
وبفعالیت
مشغولند .
گزارشی
از سازمان
جهانی بهداشت
. هفتم ماه مه 2014
سازمان
بهداشت جهانی
: لیما الوده
ترین هوای
امریکای
لاتین رادارد
ترافیک
کم تحرک وبشدت
الاینده مرکز
شهر در ساعات
پر تردد
هوای
الوده دریکی
از محورهای
اصلی مرکز شهر
هوای بخش
شمالی شهر
امسال -2014 – شش
برابر حدء
قابل قبول
سازمان
بهداشت جهانی
بوده است.
گزارش
سازمان
بهداشت جهانی
حاکی از ان
استکه :درامریکای
لاتین شهری که
الوده ترین
هوا را دارد
شهرلیما در
پرو است . در
مقابل شهرسالودور
درایالت
باهیا دربرزیل
دارای کمترین
الودگی هوا ست. گزارش
مذکور
میافزاید : افزون بر
نیمی از جمعیت
ساکن شهرهای
جهان هوای
الوده ای را
تنفس
مینمایند ، که
میزان الودگی
ان بیش ازدوبرابرونیم
حد مجازی استکه
این سازمان
تعیین نموده
است . بدین صورت
که : از 1600
شهر مورد
مطالعه دربیش
91 کشور جهان ،
فقط 12
درصد
ازساکنین این
شهرها هوای نسبتا"
پاک داشته اند
. میانگین الودگی
هوا درشهر لیما
بطور کلی 38
میکروگرم پی ام 2.5 درمتر
مکعب است . درشمال
شهرالودگی هوا
بیشترازسایر
بخشهای شهرو
میزان ان حدود
58 میکروگرم در
مترمکعب است .
درحالیکه
دربخش غربی
وجنوبی که
ارتفاع ازسطح
دریا بمراتب
کمترازبخش شمالی
است میزان
ذرات مذکوربه
ترتیب 36
و29 میکروگرم
در مترمکعب گزارش
شده است.
بوگوتا
، کلمبیا
کلمبیا
درشمال
باختری
امریکای
جنوبی قراردارد،
سرزمینی است
به مساحت نزدیک
به 1.150.000 کیلومتر
مربع
باجمعیتی (2014 ) حدود 46
میلیون نفر ،
که ازنظر
تعداد جمعیت ،
میان کشورهای
امریکای
لاتین
پس از
برزیل ومکزیک
در مرتبه سوم
قراردارد .
شهربوگوتا
پایتخت
کلمبیا شهری
استکه ، درمنطقه
کوهستانی
معروف به
منطقه مرکزی ،
قرار دارد . این
منطقه بصورت
جلگه بسیاروسیعی
استکه ،
بنام جلگه ویا
(سابا نای) بوگوتا
معروف میباشد.
ارتفاع متوسط
این جلگه ،که
باپوشش گیاهی
وبیشه های
بسیار پوشیده
شده ، ازسطح
دریا 2600
متراست .
sabana de bogotá موقعیت
شهر بوگوتا در
منطقه
کوهستانی و
مرکزی کشورکلمبیا
، معروف به جلگه
بوگوتا
بخشی از
منطقه مرکزی
کلمبیا ،
معروف به جلگه
بوگوتا sabana de bogotáبصورت
نقطه چین مشخص
شده
نمای
عمومی بخشی از
جلگه
بوگوتاSabana de Bogotá
شهربوگوتا
دارای قلمرو
ویا محدوده کلانشهری
به وسعت 1636کیلومتر
مربع است ، که 414 کیلومترمربع
ان محدوده
شهریء فعلی بوگوتا است
. 1222 کیلومتر
مابقی به بخش
کشاورزی
کلانشهر بوگوتا
تعلق دارد ؛
البته باتوجه
به این نکته که ، 50
درصد ازعرصه
مذکوربصورت
ذخیره برای
گسترش شهری
وشهرسازی
بوگاتا درنظر
گرفته شده است
. امروزه
دراین ذخیره
ارضی حاشیه نشینی
با رشد سالانه
حدود 11 درصد درحال
گسترش است .
دررابطه با
الودگی هوای
شهر بوگوتا ،
تحت عنوان : 13 مه 2014Semana گزارشی
از نشریه سمانا
وضعیت
نگران کننده
کیفیت هوای بوگوتا
تصویری
ازالودگی
هوای بوگوتا ژوئن 2013
این
هفته(اواسط ماه مه 2014) بحث داغی
میان مسئولین
محیط زیست
ومقامات اداره
کننده ایالت
مرکزی کشور
جریان داشت . علت
این بحث ،
گزارش اخیر
سازمان
بهداشت
جهانی ،
دبلیو.اچ. او، درباره
الودگی هوادرشهرهای
جهان، که دران
ازبوگوتا
بعنوان یکی ازالوده
ترین کلانشهر های
امریکای لاتین
نام برده شده
، بود . انچه
مقامات محلی
به هیچ وجه
حاضر به پذیرش
ان نبودند .
انهامعتقد ند
وضع هوای شهر
بعکس ان استکه
در گزارش
مذکور امده
است . اکنون
پرسش این
استکه در این
بگومگو ، حق با
کیست ؟
در گزارش هفته
پیش(اوایل ماه مه 2014)
سازمان بهداشت
جهانی که در
مورد 1600 شهردر
جهان پژوهش
شده ، دوشهر
لیما وبوگوتا
بعنوان الوده
ترین شهرهای
لاتین
امریکائی
معرفی شده اند
.
گزارش
سازمان
بهداشت جهانی
بر اساس مقایسه
اطلاعات شهرهای
مختلف جهان
بایکدیگر ،
اطلاعاتی که
بطورمستقل ازهرکدام
ازاین شهرها بین
سالهای 2008 تا 2013
تهیه شده ،
تدوین گردیده
است .
پژوهش
سازمان
بهداشت جهانی
میزان
پارتیکل های الاینده
، پی ام 2.5 ، که
میتواند موجب اسیب
رسانی به
دستگاه تنفسی
ودر نتیجه
ابتلا به
بیماری های
ریوی وتسهیل
در ورود ویروس
وباکتریهای
مختلف به بدن
انسان گردد را
، گزارش نموده
است .
مسئولین
شهر بوگوتا
میگویند : میزان
الودگی هوای
شهربوگوتا دراین
گزارش ، مربوط
به سال 2008 است که
در ان سال تا 67
میکروگرم
درمتر مکعب
ثبت شده است . امااین
میزان
درسال گذشته (2014) در
نتیجه
اقداماتی که
ازسال 2008 تاکنون
(2014) به
اجرا در امده
اند ، تا سطح 48
میلیگرم در
متر مکعب کاهش
یافته است . بهمین
سبب با گزارش
سازمان بهداشت
جهانی که بین
سالهای 2008 تا 2013
انجام شده متفاوت
میشود . بنا
یراین ،
مقامات محلی گزارش
سازمان را
فاقد دقت کافی
ویا نادیده گرفتن
اقداماتی که
تاکنون انجام
شده ، میدانند
.
بزعم
مسئولین میزان
کنونی ذرات
الاینده
درهوای شهربهبود
نسبی یافته ، چون
گزارشهای
اخیر کاهش 28
میکروگرام ،
نسبت به سال 2008
را نشان میدهد. علاوه
بران
مسئول محیط
زیست محدوده
شهری بوگوتا نستورگارسیا
، میگوید : بی دقتی
سازمان بهداشت
جهانی علاوه
برنادیده
گرفتن کاهش
مذکور، این
استکه : پژوهشهای
ان سازمان فقط
دریک بخش
ازشهر،بخش ِکنِدی ،
که معمولا"
این
بخش درمقایسه
با 18 بخش دیگر
شهردچار
الایندگی
بیشتری میباشد
.بوده است
نستور
گارسیا اضافه
میکند :
" بوگوتا با
قریب به 8
میلیون جمعیت
و19 بخش دارای
یک شبکه
مونیتورینگ کیفیت
هوای شهر است
؛ شبکه ایکه
دارا 13 ایستگاه
ثابت ویک
ایستگاه
متحرک اندازه
گیری الودگی
هواست . "
بگفته
مسئولین ، سطح
الودگی در
شهردرا ثر
اقداماتی چون: بهبود
کیفیت
گازوئیل ،
کنترل عوامل الوده
کننده ثابت
ومتحرک ،
تشدید ضوابط و
نرُمهای مربوط به
وسایط حمل
ونقل همگانی وبکارگیری
وسایط
نقلیه حمل
ونقل همگانی ،
که دراین
زمینه از
استاندارهای
بهتری برخوردارمیباشند
، کاهش یافته
است.
بلاخره
اداره محیط
زیست
مدعی شد: که بوگوتا
درمونیتورینگ
وثبت وربط
ورصد مداوم
ذرات
نانو (
نانوپارتیکل )
موجود درهوای
شهر، همراه
بامسئولین
شهر
سانتیاگوی
شیلی وسایر
شهرهای
امریکای
لاتین ، نقش
پیش اهنگی را
داشته است .
ادامه
در بخش چهارم
انتخاب
وبرگردان
مطالب
مهدی کاظمی
بید هندی
فروردین 1395